Van strontschipper tot jachtbouwer

Interview door Theunis van der Meer.
Bewerking Janneke Vellinga.

In de jaren 50 van de vorige eeuw was Terherne nog een dorp van schippers en komelkers, de recreatie was nog nauwelijks ontwikkeld.

Sjerp de Vries, zoon van een komelker, werkte in die tijd in de grasdrogerij in Akmarijp, hij kreeg de kans om het bedrijf van (oud)skûtsjeschipper Sjoerd Adema over te nemen.
Dit bestond van het verzamelen van de mest van de Terhernster en Akkrumer Komelkers, om in de herfst en winter door te verkopen aan de strontschippers die het vervolgen transporteerden en verkochten aan de boeren in het Westland. Sjerp had daarvoor de beschikking over 3 grote pramen van 16, 18 en 20 ton en een opdrukker met een 16 PK kromhout langzaamloper.
De pramen moesten dus eerst geladen worden bij de komelkers en vervolgens overgeladen worden in de ongeveer 150 tons grote tjalken.

Ook het bedrijf van zijn vader kon worden overgenomen. Het land dat werd gebruikt voor deze boerderij werd toen alleen nog gebruikt voor het weiden van pinken. "Der wie sawat 80 pûnsmiet lân bij, mar it lei rounom ferspraat oer de puollen, bij de Meinesleat, mar ek noch efter it Haklânshop". 
Rond 1960 begon Sjerp met het bouwen van een BMer in een schuur van zijn schoonvader, de mallen voor de spanten en de latten werden betrokken bij de houtzagerij van Schilstra in Akkrum.

De eerste 3 BMers werden verkocht aan particulieren maar door het toenemen van de recreatie werd besloten om ze zelf te gaan verhuren. Sjerp had indertijd niet alleen het bedrijf overgenomen van Sjoerd Adema , maar ook gading gemaakt naar diens dochter Geartsje, waarmee hij later trouwde, Zijn vrouw ging de verhuur doen vanaf een stuk land bij het Kúpersfintsje.

De bouw, eerst nog in een oud varkenshok bij zijn vaders boerderij, moest voortvarender aangepakt worden.
Hiervoor werd eerst de schuur in gebruik genomen, maar ook hier waren de omstandigheden bepaald niet ideaal:"It âlde reid rûgele út it dak wei en oars skieten de fûgels it farske lakwurk wol ûnder". Bovendien waren de lange latten bijna niet door de smalle bochtige steeg te transporteren (de huidige toegangsweg bestond nog niet).

Sjerp en Geartsje woonden inmiddels in een huis tussen het dorpshuis en de school, daarachter was nog genoeg ruimte om een betonnen loods te bouwen.
"Dêr koe'k 4 BMers tagelyk bouwe, dat wie in hiele ferbettering" Hij bouwde zo ongeveer 30 stuks maar toch was het bouwen en onderhouden van houten schepen te arbeidsintensief.

Overbuurman Cor Betjes had ervaring in het bouwen met polyester, het idee groeide om hiermee een boot te gaan ontwikkelen.
Het nieuwe schip, gebaseerd op de BMer, moest stabiel en zo eenvoudig mogelijk te bedienen zijn. Sjerp ontwierp een nieuw schip; De UFO.
De naam ontstond in een tijd dat in Friesland vaak meldingen werden gedaan over deze " Unidentified Flying Objects". Het sloot ook nog eens mooi aan bij de namen van de BMer huurvloot die naar sterren waren genoemd en ook een ster als herkenningsteken in het grootzeil droegen.

Het maken van een nieuw schip is geen sinecure natuurlijk. De mallen van de spanten werden door Schilstra aangepast, er werd eerst een 'moederschip' gebouwd waarvan diverse mallen werden getrokken. Natuurlijk moest dit moederschip superstrak afgewerkt zijn, "Dêr ha'k wat op omskuorre", en dan niet alleen aan de buitenkant, ook van binnen moest alles glad en strak zijn.
Het nieuwe schip voldeed aan de verwachtingen, ook particulieren kregen belangstelling voor dit familieschip. Sjerp ging meer seriematig bouwen, samen met Cor die inmiddels in dienst was genomen. "We koenen yn dy tiid 3 UFO's yn twa wike meitsje". Nieuwe regelgeving dreigde echter roet in het eten te gooien.

Besloten werd om de oude boerderij af te breken en te herbouwen, ingericht als moderne werkplaats.
Uiteindelijk werden zo'n 180 UFO's gebouwd, waarvan de helft voor de particuliere markt en de ander helft voor de eigen verhuurvloot. Er werd nog gewerkt aan een sportiever model met aangehangen roer en ophaalbare kiel, maar dit werd geen succes. "Dy swurdkast siet yn't paad , it roer hie geregeld skea, en troch dy spindel om de kyl op te draaien kaam alles ûnder it fet".Alleen de snellere rompvorm bleef gehandhaafd.

In 1983 kregen Sjerp en Geartsje de gelegenheid om het bungalowpark 'Kupersfintsje", te kopen. Dit was een prachtige aanvulling van het verhuurbedrijf, maar hierdoor werden er sinds die tijd geen UFO's meer gebouwd.
Dochter Leentsje nam het bedrijf in de jaren '90 over. De boten werden in de werkplaats onderhouden, maar voor nieuwbouw ontbrak ruimte en tijd. Toch lijken er weer nieuwe tijden aan te breken voor de UFO.
Nadat Leentsje haar bedrijf in 2008 had verkocht, zijn de mallen en de rechten overgegaan naar Henk Jacob de Vries van jachthaven Oksewiel in Terherne. Er zijn nu plannen om een vernieuwde versie te gaan presenteren op Boot Holland 2012, dus we kijken dit met veel belangstelling tegemoet.

Ook voor de verhuurvloot is een nieuwe eigenaar gevonden; Het ondernemerspaar Frans en Mirjam Willemsen gaan dit aloude bedrijf voorzetten, zodat we straks toch weer kunnen zeggen dat er UFO's zijn gesignaleerd in de omgeving van Terherne.

Van strontschipper tot jachtbouwer

In de jaren 50 van de vorige eeuw was Terherne nog een dorp van schippers en komelkers, de recreatie was nog nauwelijks ontwikkeld.